به نقل از «ایسنا»

جایگاه قرآن کریم در هندسه معرفتی اسلام کجا است؟

تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۳۵۹۰۰

ایسنا/قم کارشناس مذهبی به تشریح جایگاه قرآن در دایره معرفتی دین اسلام به عنوان مبنای اعتقادی و رفتاری مسلمانان پرداخت.

حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن شفیعی شاهرودی، در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: به باور همه مسلمانان به ویژه شیعیان، قرآن به عنوان ثقل اکبر مبنای اعتقادی و رفتاری در هر سه بخـش أصـول دیـن فروع دین و اخلاق است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: رسول خدا در حدیثی نورانی، بر برتری قرآن بر تمامی گفته‌ها و سخنان، حتی گفته‌ها و سخنان انبیای پیشین که در قالب وحی تجلی نموده، تأکید کرده، می‌فرماید: «فضل القرآن علی سائر الکلام کفضـل اللـه جـل جـلاه علی خلقـه» برتری قرآن نسبت به دیگر سخنان، مانند برتری خداوند جل جلاله بر خلق اوست.

وی افزود: امیر مؤمنان دربـاره مـقام بی‌بدیل و والای قرآن می‌فرماید: «لم أنزل علیه الکتاب ثوراً لا لطفاً مصابیحه، وسراجاً لا یخبو تونده» خدای سبحان، کتابی آسمانی بر پیامبر اکرم و فرو فرستاد و آن، نوری است که خاموشی ندارد و چراغی است که افروختگی آن زوال ناپذیر است.

وی بیان کرد: شاید دقیق‌ترین تعریف از قرآن، تعبیر به «مهیمن» باشد که خود خداوند درباره آن به کار برده و می‌فرماید: «و أنزلنا إلیک الکتاب بالحق مصدقا لما بین یدیه من الکتاب ومهیمنا علیه....» و این کتاب (قرآن) را به حق بر تو نازل کردیم، در حالی که کتب پیشین را تصدیق می‌کند، و حافظ و نگاهبان آن هاست.

شفیعی شاهرودی اضافه کرد: خداوند در این آیه، قرآن را مهیمن بر دیگر کتب آسمانی معرفی می‌کند؛ و از این رو، رسول اکرم (ص) را که آورنده آن کتاب است نیز مهیمن بر سایر رسولان است.

وی با بیان اینکه در معنای واژه «مهیمن» دو نکته نهفته است، تصریح کرد: نکته اول تفوق و برتری و نکته دوم قدرت بر حفظ و مراقبت و نگهداری و تصرفات گوناگون است. بر این اساس، «میهمن» در اصل به معنی چیزی است که سلطنت و تفوقی بر چیز دیگر داشته باشد و در حفظ و مراقبت و تصرفات گوناگون در آن، قدرت داشته باشد یعنی حافظ و شاهد و مراقب و امین و نگهداری کننده آن باشد.

وی اظهار کرد: قرآن نسبت به کتاب‌های آسمانی پیش از خـود، دارای این ویژگی است؛ یعنی در حفظ و نگهداری اصـول کتاب‌های آسمانی پیشین، مراقبت کامل دارد و آن‌ها را تکمیل می‌کند یعنی بر آن‌ها سیطره و اشراف و نفوذ علمی دارد و مانع از دست رفتن آنها می‌شود و تحریف آنها را تصحیح می‌کند.

شفیعی شاهرودی تأکید کرد: قرآن أصول ثابت و لا متغیر کتاب‌های پیشین را حفظ نموده، و فروعی را که تغییر پذیر است نسخ و محو می‌کند، و در عین حال برنامه جامع‌تری را پیشنهاد می‌دهد؛ همچنان که خود قرآن می‌فرماید: «إن هذا القرآن یهدی للتی هی أقوم...» این قرآن، به راهی که استوارترین راه هاست، هدایت می‌کند.

وی عنوان کرد: قرآن با بیان اصول، قواعد و خطوط کلی، هم بر کتاب‌های آسمانی پیشین و هم بر سخنان اهل بیت و تفوق و برتری و هیمنه دارد؛ از این رو، قرآن، ملاک صحت و سقم روایات است. و شاید به خاطر همین ویژگی «اهیمنه»، رسول خدا در احادیث گوناگون از جمله در خطبه غدیر، از قرآن به عنوان اثقل اکبر» و از اهل بیت به عنوان «اثقل اصغره یاد کرده است.

وی یادآور شد: با توجه به این که اصول دین به ویژه موضوع «ولایت و امامت» عقلی هستند، باید پیش از مراجعه به روایات، به قرآن مراجعه کنیم و با صدها آیه قرآن پیرامون این موضوع مهم و حیاتی، آشنا شویم همچنین پیش از مراجعه به قرآن نیز به عقل مراجعه کنیم و اصول عقلی در حوزه امامت و ولایت را به دست آوریم.

شفیعی شاهرودی با بیان اینکه در حوزه «ولایت و امامت» مراجعه ما به آیات قرآن باید با رویکرد ارشادی (ارشـاد بـه عـقـل) باشد و مراجعه ما به روایات با رویکرد تفسیری باشد، گفت: فایده روش رجوع به آیات ولایت و امامت با رویکرد ارشادی این است که از تفسیر به رأی آیات که متأسفانه بسیاری به آن مبتلا هستند، جلوگیری می‌کند.

کارشناس مذهبی اضافه کرد: اگر دشمنان مکتب اهل بیت برای اثبات عقاید و افکار خود، با تفسیر به رأی، به برخی آیات استدلال کنند، انسان آن را به دلیل آن که بر خلاف عقل است نمی‌پذیرد؛ زیرا که هرگز خداوند در قرآن بر خلاف عقل فطری سخن نمی‌گوید.

وی افزود: مثلاً اگر یک وهابی به بهانه آیه: او خاتم النبیین و آیه «الیوم أکملت لکم دینکم» سخن از کامل شدن عقل امت اسلامی در سایه هدایت‌های قرآن و سنت و سخن از «عصمت امت اسلامی» و در نتیجه بی‌نیازی بشر از «امام منصوب از طرف خدا» به میان آورد و سه اصل عقلی معروف در حوزه امامت را انکار کند و مدعی شود که پس از پیامبر نیازی به امام از جانب خدا نداریم (انکار اصل ضرورت هدایت بشر) و لازم نیست امام معصوم باشد (انکار اصل عصمت امام)، و مردم خود امام جامعه را انتخاب می‌کنند (انکار اصل انتصابی بودن امام) و... بلا فاصله متوجه انحرافی بودن و بطلان این عقاید می‌شویم؛ زیرا آنها مخالف سه اصل عقلی مذکورند، با آیات فراوانی که ارشاد به حکم عقل در سه اصل مذکورند هم مخالف هستند.

شفیعی شاهرودی بیان کرد: ما در کتاب «امام شناسی؛ لزوم، مراحل و روش» به تفصیل پیرامون پنج اصل عقلی در حوزه «ولایت و امامت» و آیات ارشاد به آنها سخن گفته‌ایم؛ یعنی، پنج اصل: هدایت، عصمت، انتصابی بودن، ولایت، و اطاعت.

وی با بیان اینکه فایده روش رجوع به روایات با رویکرد تفسیری این است که انسان به روایات جعلی و ساختگی پی می‌برد، عنوان کرد: بر اساس روایاتی که علمای علم اصول فقه در بحث «تعادل و تراجیح» و «أخبار علاجیه» آورده‌اند، انسان وظیفه دارد روایات را در تمام بخش‌های سه گانه دین اعم از اصول، فروع، و آداب، بر قرآن عرضه کند؛ اگر موافق بودند بپذیرد وگرنه رد کند: «اما وافق کتاب الله فخذوه، وما خالف کتاب الله فدعوه» روایاتی که موافق کتاب خدا هستند را اخذ کنید و روایاتی که مخالف کتاب خدا هستند را رها کنید.

وی اضافه کرد: همگان به ویژه اهل علم را دعوت می‌کنم که در معارف دینی به ویژه در حوزه مهم و حیاتی اولایت و امامت به قرآن توجه خاص داشته باشیم و در سه مقام: تعلم، تعلیم و مناظره از قرآن غافل نباشیم تا بدین ترتیب در مباحث علمی از مطالب جنجالی و اختلاف انگیز در امان مانده، به نتیجه مطلوب برسیم؛ چرا که قرآن برای همه مسلمانان فصل الخطاب است ولی متأسفانه غالباً با مباحث دقیق و عمیق قرآنی به ویژه در حوزه ولایت و امامت آشنایی چندانی نداریم.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری منطقه قم ولایت و امامت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۳۵۹۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عکس/آزمون اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن کریم

نوزدهمین دوره آزمون‌های ارزیابی واعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن کریم، صبح جمعه (۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳) با شرکت ۱۷۰۰ نفر از حافظان قران کریم استان تهران در دانشگاه افسری امام علی(ع) برگزار شد.

‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌